« Preunmié Dgèrre Mondiale » : différence entre les versions

De Wikipedia
Contenu supprimé Contenu ajouté
Rezabot (devisaer | abyinements)
p r2.7.1) (Robot : modification de fa:جنگ‌ جهانی اول à fa:جنگ جهانی اول
Addbot (devisaer | abyinements)
p Bot: Migrating 153 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q361 (translate me)
 
Lène 18: Lène 18:


{{choutchette}}
{{choutchette}}

[[af:Eerste Wêreldoorlog]]
[[als:Erster Weltkrieg]]
[[am:የመጀመሪያው የዓለም ጦርነት]]
[[an:Primera Guerra Mundial]]
[[ang:Fyrst Ƿoruldgūþ]]
[[ar:الحرب العالمية الأولى]]
[[arz:الحرب العالميه الأولى]]
[[ast:Primera guerra mundial]]
[[az:Birinci Dünya müharibəsi]]
[[bar:Erster Wödkriag]]
[[bat-smg:Pėrma svieta vaina]]
[[bcl:Enot na Gyerang Pankinaban]]
[[be:Першая сусветная вайна]]
[[be-x-old:Першая сусьветная вайна]]
[[bg:Първа световна война]]
[[bn:প্রথম বিশ্বযুদ্ধ]]
[[bo:འཛམ་གླིང་འཁྲུག་ཆེན་དང་པོ།]]
[[br:Brezel-bed kentañ]]
[[bs:Prvi svjetski rat]]
[[ca:Primera Guerra Mundial]]
[[ckb:شەڕی جیھانیی یەکەم]]
[[co:Prima guerra mundiale]]
[[crh:Birinci Cian cenki]]
[[cs:První světová válka]]
[[cv:Пĕрремĕш Тĕнче вăрçи]]
[[cy:Y Rhyfel Byd Cyntaf]]
[[da:1. verdenskrig]]
[[de:Erster Weltkrieg]]
[[diq:Herbê Dınyayê Yewine]]
[[el:Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος]]
[[eml:Prémma guèra mundièl]]
[[en:World War I]]
[[eo:Unua mondmilito]]
[[es:Primera Guerra Mundial]]
[[et:Esimene maailmasõda]]
[[eu:Lehen Mundu Gerra]]
[[ext:I Guerra Mundial]]
[[fa:جنگ جهانی اول]]
[[fi:Ensimmäinen maailmansota]]
[[fiu-vro:Edimäne ilmasõda]]
[[fo:Fyrri veraldarbardagi]]
[[fr:Première Guerre mondiale]]
[[frr:Jarst Wråålkrich]]
[[fur:Prime vuere mondiâl]]
[[fy:Earste Wrâldkriich]]
[[ga:An Chéad Chogadh Domhanda]]
[[gan:第一次世界大戰]]
[[gd:An Cogadh Mòr]]
[[gl:Primeira Guerra Mundial]]
[[gn:Peteĩha Ñorairõ Guasu]]
[[gv:Yn Chied Chaggey Dowanagh]]
[[he:מלחמת העולם הראשונה]]
[[hi:प्रथम विश्वयुद्ध]]
[[hif:World War I]]
[[hr:Prvi svjetski rat]]
[[hsb:Prěnja swětowa wójna]]
[[hu:Első világháború]]
[[hy:Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]
[[ia:Prime Guerra Mundial]]
[[id:Perang Dunia I]]
[[ilo:Umuna a Sangalubongan a Gubat]]
[[io:Unesma mondomilito]]
[[is:Fyrri heimsstyrjöldin]]
[[it:Prima guerra mondiale]]
[[ja:第一次世界大戦]]
[[jv:Perang Donya I]]
[[ka:პირველი მსოფლიო ომი]]
[[kbd:Япэрей дунейпсо зауэ]]
[[kk:Бірінші дүниежүзілік соғыс]]
[[km:សង្គ្រាមលោកលើកទីមួយ]]
[[kn:ಮೊದಲನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧ]]
[[ko:제1차 세계 대전]]
[[krc:Биринчи дуния къазауат]]
[[ku:Şerê cîhanî yê yekem]]
[[la:Bellum Orbis Terrarum Primum]]
[[lad:Primera Gerra Mondiala]]
[[lb:Éischte Weltkrich]]
[[lez:Дуьньядин садлагьай дяве]]
[[li:Örsjte Waeltkreeg]]
[[lij:Primma Goæra Mondiâ]]
[[lt:Pirmasis pasaulinis karas]]
[[lv:Pirmais pasaules karš]]
[[mg:Ady Lehibe Voalohany]]
[[mk:Прва светска војна]]
[[ml:ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധം]]
[[mn:Дэлхийн нэгдүгээр дайн]]
[[mr:पहिले महायुद्ध]]
[[ms:Perang Dunia Pertama]]
[[mwl:Purmeira Guerra Mundial]]
[[my:ပထမ ကမ္ဘာစစ်]]
[[mzn:جهونی جنگ اول]]
[[nah:Īyāōyo in Cemānāhuac Inic Cē]]
[[nds:Eerste Weltkrieg]]
[[nds-nl:Eerste Wealdkrieg]]
[[ne:प्रथम विश्वयुद्ध]]
[[new:तःहताः १]]
[[nl:Eerste Wereldoorlog]]
[[nn:Den fyrste verdskrigen]]
[[no:Første verdenskrig]]
[[oc:Primièra Guèrra Mondiala]]
[[om:Warrana Adunya 1]]
[[os:Фыццаг дунеон хæст]]
[[pa:ਪਹਿਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ]]
[[pap:Prome Guera Mundial]]
[[pcd:Prumière Djérre mondiale]]
[[pl:I wojna światowa]]
[[pnb:پہلی وڈی لڑائی]]
[[ps:لومړنۍ نړېواله جګړه]]
[[pt:Primeira Guerra Mundial]]
[[qu:Huk ñiqin pachantin maqanakuy]]
[[rm:Emprima Guerra mundiala]]
[[ro:Primul Război Mondial]]
[[ru:Первая мировая война]]
[[rue:Перша світова война]]
[[sah:Аан дойду бастакы сэриитэ]]
[[sc:Prima Gherra Mundiale]]
[[scn:Prima guerra munniali]]
[[sh:Prvi svjetski rat]]
[[si:පළමුවන ලෝක යුද්ධය]]
[[simple:World War I]]
[[sk:Prvá svetová vojna]]
[[sl:Prva svetovna vojna]]
[[so:Dagaalkii koowaad]]
[[sq:Lufta e Parë Botërore]]
[[sr:Први светски рат]]
[[stq:Eersten Waareldkriech]]
[[su:Perang Dunya I]]
[[sv:Första världskriget]]
[[sw:Vita Kuu ya Kwanza ya Dunia]]
[[ta:முதல் உலகப் போர்]]
[[te:మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం]]
[[th:สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง]]
[[tl:Unang Digmaang Pandaigdig]]
[[tr:I. Dünya Savaşı]]
[[tt:Беренче бөтендөнья сугышы]]
[[ug:بىرىنچى دۇنيا ئۇرۇشى]]
[[uk:Перша світова війна]]
[[ur:پہلی جنگ عظیم]]
[[vec:Prima guera mondiałe]]
[[vep:Ezmäine mail'man voin]]
[[vi:Chiến tranh thế giới thứ nhất]]
[[vls:Êestn Weireldoorloge]]
[[wa:Prumire guere daegnrece]]
[[war:Syahan nga Gera Pankalibutan]]
[[wo:Xareb Àdduna bu Njëkk]]
[[xmf:მაართა მოსოფელიშ ლჷმა]]
[[yi:ערשטע וועלט מלחמה]]
[[yo:Ogun Àgbáyé Kìíní]]
[[zea:Eerste Weareldoôrlog]]
[[zh:第一次世界大战]]
[[zh-classical:第一次世界大戰]]
[[zh-min-nan:Tē-it-chhù Sè-kài Tāi-chiàn]]
[[zh-yue:第一次世界大戰]]

Éditioun dauns la versioun de chutte date-ilo : 8 de mâr 2013 à 15:43

Ch't' articl'ye fut c'menchie en Jèrriais
La litte des tranchies

La Preunmié Dgèrre Mondiale, app'lée étout la Grand' Dgèrre (Guernésiais : la Grànd Djère) ou la Dgèrre dé 14-18, 'tait eune dgèrre tchi c'menchit en 1914 entré les grands pouvés d'Ûrope et tchi finnit en 1918 auprès la tchête dé quat' empithes. La dgèrre am'nit l's Améthitchains en Ûrope, griyit des nouvieaux êtats en Ûrope et dans l'Êst du Mitan, et laîssit des problièmes tchi m'nîtent à la S'gonde Dgèrre Mondiale eune vîngtaine d'années pus tard.

Pus d'neu millions d'soudards mouothîtent dans l'clios d'batâle et acouo tchiques millions d'citouoyens.

Lé c'menchement d'la dgèrre[amendaer | modifier le wikicode]

L's êtats en dgèrre lé 4 d'Août 1914
en vèrt: l's Alliés, les donminnions et les colonnies
en jaune: les Pouvés Centraux et lus colonnies

Chein tch'êmoûtchit la dgèrre fut l'assâsinnâtion d'l'Archiduc Françouais Fèrdinand d'Autriche-Hongrie à Sarajévo par un nâtionnaliste Sèrbe lé 28 d'Juîn 1914.

L'Archiduc 'tait l'héthitchi au trône d'l'empithe dé l'Autriche-Hongrie tch'atchûsit la Sèrbie d'êt' enhèrmélée dans l'assâsinnâtion et fit un ultimatum à la Sèrbie lé 23 d'Juilet. La Sèrbie n'pouvait pon accepter touos les tèrmes dé l'ultimatum (v'là tchi 'tait sans doute d'libéthé d'même) et l'Autriche-Hongrie dêcliathit la dgèrre contré la Sèrbie l'28 d'Juilet. La Russie, alliée d'la Sèrbie, c'mandit eune mobilîsâtion militaithe.

L'Allemangne avait dêjà promîns d'souôt'nîn la politique d'l'Autriche-Hongrie et l'31 dé Juilet d'livrit un ultimatum à la Russie. Lé 1 d'Août, l'Allemangne dêcliathit la dgèrre contré la Russie. Les trais grands empithes du continnent 'taient achteu en êtat d'dgèrre.

L'Allemangne avait plianné la dêfaite d'la France atout eune attaque dé surprînse lé travèrs des êtats neûtres d'la Belgique et du Luxembourg. L'Allemangne otchupit l'Luxembourg lé 2 d'Août, et dêcliathit la dgèrre contré la France lé 3 d'Août. L'armée Allemande entrit la Belgique lé 4 d'Août, v'là tchi provotchit eune dêcliathâtion d'dgèrre du Rouoyaume Unni tchi 'tait oblyigi dé d'fendre la neûtralité d'Belgique par un accord.

Y a co' de quei à vei' ou à ouï' entou'
la Preunmié Dgèrre Mondiale
sus les Coumuns à Viquipédie